گردشگری و بومگردی

آشنایی با مفهوم گردشگری سلامت

عبارت گردشگری سلامت، که بعضا با عناوینی نظیر گردشگری پزشکی، گردشگری درمانی یا توریسم درمانی هم خوانده می شوند، معادل فارسی عبارت مدیکال توریسم Medical Tourism است. کلمه‌ای که در انگلیسی Health Tourism یا Wellness Tourism هم نامیده می‌شود.

گردشگری سلامت عبارتست از مسافرت افراد به یک کشور خارجی، با اهداف پزشکی و درمانی که نهایتا به بهبود سلامتی آنها کمک کند. این افراد برای معالجه بیماری های خاص، انجام انواع جراحی ها (مخصوصا جراحی های زیبایی)، اقدامات مربوط به حوزه دندانپزشکی و یا درمان ناباروری تصمیم می گیرند که به خارج از کشور سفر کنند تا احیانا از سرویس های خدمات درمانی بهتر و با شانس موفقیت بالاتری استفاده کنند، و نیز هزینه کمتری در مقایسه با آنچه باید در کشور خود می پرداختند بپردازند.

تاریخچه‌ی گردشگری سلامت

گردشگری سلامت از زمان یونان و روم باستان وجود داشته و سپس به بسیاری از کشور‌های اروپایی و نقاط دیگر دنیا توسعه‌ یافته است. از زمان باستان، افراد زیادی به منظور فراغت روحی و درمان به مجاورت رودخانه و آب‌های معدنی می‌رفتند.

آب‌‌های گرم از قدیم‌الایام با آرامش و تجدید قوای جسمی و روحی انسان همراه بوده است. استفاده‌‌کنندگان از این‌گونه آب‌ها، قرن‌هاست که در آب‌های گرم آب‌تنی می‌کنند و از آب چشمه‌های معدنی می‌نوشند.

در انگلستان، توسعه اقامتگاه‌های کنار دریا بر اساساین باور اتفاق افتاد که استفاده آب دریا در درمان بیماری‌ها مفید است. در اروپا شهرهای بسیاری در اطراف چشمه‌های آب معدنی و تسهیلات درمانی ساخته شده است.

نمونه‌های آن را می‌توان در شهرهای بادن، لاسانه، موریتس و اینترلاکن در سوییس، بادن و ویسبادن در آلمان، وین در اتریش و بوداپست در مجارستان مشاهده کرد. در این شهرها مردم از آب‌های معدنی به منظور معالجه بیماری‌هایی همچون رماتیسم، عفونت‌های پوست و سوءهاضمه استفاده می‌کردند.

در اروپا چشمه‌های آب معدنی و کلینیک‌های آب درمانی در اواخر قرن هجدهم مورد توجه جدی قرار گرفتند و علاوه بر این که به تجهیزات متناسب مجهز شدند فضاهای اطراف آن‌ها نیز برای بهره‌مندی از سکون و آرامش و چشم‌اندازهای طبیعی سامان یافتند.

در این قبیل کلینیک‌ها تیم‌های مشاوره پزشکی برای تجویز مدت و نحوه استفاده از هر نوع آب برای درمان بیماری‌های مختلف مشغول هستند. مراجعین به این‌گونه آب‌ها را اغلب بیمارانی که مبتلا به ناراحتی‌های پوستی، دردهای روماتیسمی، ورم مفاصل، خستگی و فرسودگی مفرط جسمی، نقرس، التهاب مهره‌ها و ستون فقرات تشکیل می‌دهند.

در آمریکا نیز مردم به چشمه‌های آب معدنی، اقامتگاه‌های مجاور دریا مسافرت می‌کردند. قدیمی‌ترین منطقه چشمه‌های آب گرم آمریکا ساراتوگاست که از حدود ۲۰۰ سال پیش به صورت یک منطقه تجاری در این زمینه با ارائه تسهیلات اقامتی و پذیرایی مناسب، فعال شده است.

همچنین می‌توان به چشمه‌های آب‌معدنی نزدیک ایالات فیلادلفیا و ویرجینیا اشاره کرد. برای حداکثر کردن مطلوبیت سفر، تسهیلاتی از قبیل کتابخانه، تماشاخانه، تالار موسیقی و زمین‌های بازی برای مفرح کردن اوقات گردشگران ایجاد شده است.

به طوری‌که امروزه مردم نه فقط برای آب‌درمانی بلکه به قصد استفاده از انواع سرگرمی‌های اجتماعی به این مناطق سفر می‌کنند.

انواع گردشگری سلامت در ایران

گردشگری سلامت در ایران شامل ۳ بخش گردشگری پزشکی، گردشگری طبیعت درمانی و گردشگری تندرستی می‌شود. در ادامه به بررسی انواع گردشگری سلامت در ایران خواهیم پرداخت.

گردشگری پزشکی

رایج‌ترین و مهم‌ترین نوع گردشگری سلامت در ایران، گردشگری پزشکی است. این نوع از توریسم درمانی معمولا برای درمان بیماری یا انجام عمل جراحی انجام شده و به طور مستقیم با جان و سلامت افراد سر و کار دارد، بنابراین بسیار حساس است.

گردشگری پزشکی کاملا با گردشگری تفریحی متفاوت بوده و علاوه بر امکانات و هزینه به تخصص و مهارت هم نیاز دارد.

وجود پزشکان ماهر و باتجربه، تجهیزات درمانی، بیمارستان‌های فوق تخصصی و علم پزشکی برای آماده‌سازی زیرساخت‌های درمانی یک کشور جهت پذیرفتن توریست‌هایی که به منظور درمان به یک کشور سفر می‌کنند، لازم و ضروری است.

طبابت و علم پزشکی در ایران به هزاران سال قبل برمی‌گردد و این مسئله در میان همه جهانیان شناخته شده است. در نظر داشته باشید که فراهم بودن همه شرایط لازم، در جذب بیشتر گردشگر پزشکی موثر است.

گردشگری طبیعت درمانی

یکی دیگر از انواع مختلف گردشگری سلامت را می‌توان گردشگری طبیعت درمانی عنوان کرد. این نوع از گردشگری سلامت همانطور که از نامش مشخص است، به سفری می‌گویند که فرد توسط منابع و خدمات درمانی طبیعی تحت نظارت پزشک، مورد درمان قرار بگیرد.

برخی از مهم‌ترین منابع و خدمات درمانی مرتبط با گردشگری طبیعت درمانی شامل چشمه‌های آب گرم، دریاچه نمک، حمام گیاهی، ماساژ طبی، لجن طبی و آفتاب می‌شود.

این نوع از گردشگری سلامت به رغم داشتن پدیده‌های طبیعی و طبیعت بسیار شگرف ایران، بسیار مورد توجه قرار دارد و در جایگاه ویژه‌ای قرار گرفته است.

رویش گیاهان دارویی و وجود آب‌وهوای چهارفصل و فوق‌العاده ایران موجب شده که کشور ما به یکی از قطب‌های گردشگری طبیعت درمانی در جهان تبدیل شود. وجود چشمه‌های آب گرم در شهرهای مختلف ایران برای درمان بسیاری از بیماری‌ها از جمله روماتیسم، دردهای عضلانی و مفصلی، میگرن و سینوزیت موثر بوده و آب‌هوای تمیز و محیط زیست زیبای آن هم به منظور بهبود بیماری‌های تنفسی، روماتولوژی، پوستی و عضلانی یا وقت گذراندن در دوران بعد از عمل جراحی و بیماری بسیار موثر است.

بد نیست بدانید که در حال حاضر ایران برای رفاه حال توریست‌های پزشکی علاوه بر منابع طبیعت درمانی، امکانات رفاهی و اقامتی هم برای آن‌ها در نظر گرفته تا گردشگران با اجاره اقامتگاه پیش از سفر، با خیال راحت و آرامش خاطر به درمان بیماری خود بپردازند.

گردشگری تندرستی

این نوع از گردشگری سلامت، بیشتر مربوط به افرادی می‌شود که نیاز به آرامش داشته یا دچار مشکلات روحی شده‌اند. در سفر توریسم درمانی، گردشگر به دنبال آرامش و رهایی از تنش‌های روزمره زندگی بوده و تمایل دارد از هرگونه سر و صدا و شلوغی فاصله بگیرد.

این نوع از گردشگری سلامت، نیاز به پزشک یا تجهیزات پزشکی نداشته و گردشگر سعی می‌کند برای جلا دادن به روح خود در طبیعت‌های بکر و آرامش‌بخش وقت بگذراند.

چشمه‌های آب معدنی، هتل، ویلاهای کوهستانی، جنگلی، ساحلی یا کویری بهترین نواحی برای سپری کردن اوقات فراغت گردشگران تندرستی بوده و یک انتخاب ویژه و مناسب برای آن‌ها به شمار می‌رود.

خوشبختانه، ایران در این زمینه هم بسیار قدرتمند وارد شده و دارای مناطق جذاب و آرامش‌بخش بسیاری در نقاط مختلف کشور است. گردشگر می‌تواند با سفر به ایران، متناسب با سلیقه و علاقه خود به مناطق مرطوب یا خشک، بهترین مکان را برای دسترسی به آرامش انتخاب کند.

توریسم درمانی چیست؟

برای توریسم درمانی که گاهی از آن با عنوان توریسم سلامت و یا گردشگری سلامت نام برده می‌شود، تعاریف گوناگونی بیان شده است.

سازمان جهانی گردشگری (WTO) به طور خاص، گردشگری سلامت را چنین تعریف می‌کند : استفاده از خدماتی که به بهبود یا افزایش سلامتی و افزایش روحیه فرد (با استفاده از آب‌های معدنی ، آب و هوا یا مداخلات پزشکی) منجر می‌شود و در مکانی خارج از محل سکونت فرد – که بیش از ۲۴ ساعت است – به طول می‌انجامد. مقوله‌ی گردشگری سلامت فراتر از گردشگری درمانی است.

آب‌های گرم و معدنی و لجن درمانی همراه با امکانات طبیعی نیز شامل مقوله‌ی گردشگری سلامت است.

شعار جهانی توریسم سلامت، امکانات و خدمات در حد کشور‌های جهان اول یا پیشرفته و قیمت‌ها و هزینه‌ها در حد کشور‌های در حال توسعه و جهان سوم است.

فواید توریسم درمانی

گردشگری درمانی به توسعه اقتصاد و استانداردهای زندگی تمدن بشری کمک می‌کند و اهمیت و مزایای آن به شرح زیر است:

در توسعه ی اقتصادی بسیار تاثیر گذار است.

مشاغل بهداشتی و درمانی زیادی ایجاد می‌کند.

امکانات بهداشتی بیشتری ایجاد می‌کند.

دسترسی به جدیدترین فناوری‌ها در بخش پزشکی

کیفیت زندگی همه افرادی که درگیر ابن فرایند هستند را بهبود می‌بخشد.

مشارکت در بهداشت جهانی

افزایش و... .

برای مشاهده ادامه مطلب آشنایی با مفهوم گردشگری سلامت کلیک کنید.

آشنایی با مفهوم گردشگری سلامت

عبارت گردشگری سلامت، که بعضا با عناوینی نظیر گردشگری پزشکی، گردشگری درمانی یا توریسم درمانی هم خوانده می شوند، معادل فارسی عبارت مدیکال توریسم Medical Tourism است. کلمه‌ای که در انگلیسی Health Tourism یا Wellness Tourism هم نامیده می‌شود.

گردشگری سلامت عبارتست از مسافرت افراد به یک کشور خارجی، با اهداف پزشکی و درمانی که نهایتا به بهبود سلامتی آنها کمک کند. این افراد برای معالجه بیماری های خاص، انجام انواع جراحی ها (مخصوصا جراحی های زیبایی)، اقدامات مربوط به حوزه دندانپزشکی و یا درمان ناباروری تصمیم می گیرند که به خارج از کشور سفر کنند تا احیانا از سرویس های خدمات درمانی بهتر و با شانس موفقیت بالاتری استفاده کنند، و نیز هزینه کمتری در مقایسه با آنچه باید در کشور خود می پرداختند بپردازند.

تاریخچه‌ی گردشگری سلامت

گردشگری سلامت از زمان یونان و روم باستان وجود داشته و سپس به بسیاری از کشور‌های اروپایی و نقاط دیگر دنیا توسعه‌ یافته است. از زمان باستان، افراد زیادی به منظور فراغت روحی و درمان به مجاورت رودخانه و آب‌های معدنی می‌رفتند.

آب‌‌های گرم از قدیم‌الایام با آرامش و تجدید قوای جسمی و روحی انسان همراه بوده است. استفاده‌‌کنندگان از این‌گونه آب‌ها، قرن‌هاست که در آب‌های گرم آب‌تنی می‌کنند و از آب چشمه‌های معدنی می‌نوشند.

در انگلستان، توسعه اقامتگاه‌های کنار دریا بر اساساین باور اتفاق افتاد که استفاده آب دریا در درمان بیماری‌ها مفید است. در اروپا شهرهای بسیاری در اطراف چشمه‌های آب معدنی و تسهیلات درمانی ساخته شده است.

نمونه‌های آن را می‌توان در شهرهای بادن، لاسانه، موریتس و اینترلاکن در سوییس، بادن و ویسبادن در آلمان، وین در اتریش و بوداپست در مجارستان مشاهده کرد. در این شهرها مردم از آب‌های معدنی به منظور معالجه بیماری‌هایی همچون رماتیسم، عفونت‌های پوست و سوءهاضمه استفاده می‌کردند.

در اروپا چشمه‌های آب معدنی و کلینیک‌های آب درمانی در اواخر قرن هجدهم مورد توجه جدی قرار گرفتند و علاوه بر این که به تجهیزات متناسب مجهز شدند فضاهای اطراف آن‌ها نیز برای بهره‌مندی از سکون و آرامش و چشم‌اندازهای طبیعی سامان یافتند.

در این قبیل کلینیک‌ها تیم‌های مشاوره پزشکی برای تجویز مدت و نحوه استفاده از هر نوع آب برای درمان بیماری‌های مختلف مشغول هستند. مراجعین به این‌گونه آب‌ها را اغلب بیمارانی که مبتلا به ناراحتی‌های پوستی، دردهای روماتیسمی، ورم مفاصل، خستگی و فرسودگی مفرط جسمی، نقرس، التهاب مهره‌ها و ستون فقرات تشکیل می‌دهند.

در آمریکا نیز مردم به چشمه‌های آب معدنی، اقامتگاه‌های مجاور دریا مسافرت می‌کردند. قدیمی‌ترین منطقه چشمه‌های آب گرم آمریکا ساراتوگاست که از حدود ۲۰۰ سال پیش به صورت یک منطقه تجاری در این زمینه با ارائه تسهیلات اقامتی و پذیرایی مناسب، فعال شده است.

همچنین می‌توان به چشمه‌های آب‌معدنی نزدیک ایالات فیلادلفیا و ویرجینیا اشاره کرد. برای حداکثر کردن مطلوبیت سفر، تسهیلاتی از قبیل کتابخانه، تماشاخانه، تالار موسیقی و زمین‌های بازی برای مفرح کردن اوقات گردشگران ایجاد شده است.

به طوری‌که امروزه مردم نه فقط برای آب‌درمانی بلکه به قصد استفاده از انواع سرگرمی‌های اجتماعی به این مناطق سفر می‌کنند.

انواع گردشگری سلامت در ایران

گردشگری سلامت در ایران شامل ۳ بخش گردشگری پزشکی، گردشگری طبیعت درمانی و گردشگری تندرستی می‌شود. در ادامه به بررسی انواع گردشگری سلامت در ایران خواهیم پرداخت.

گردشگری پزشکی

رایج‌ترین و مهم‌ترین نوع گردشگری سلامت در ایران، گردشگری پزشکی است. این نوع از توریسم درمانی معمولا برای درمان بیماری یا انجام عمل جراحی انجام شده و به طور مستقیم با جان و سلامت افراد سر و کار دارد، بنابراین بسیار حساس است.

گردشگری پزشکی کاملا با گردشگری تفریحی متفاوت بوده و علاوه بر امکانات و هزینه به تخصص و مهارت هم نیاز دارد.

وجود پزشکان ماهر و باتجربه، تجهیزات درمانی، بیمارستان‌های فوق تخصصی و علم پزشکی برای آماده‌سازی زیرساخت‌های درمانی یک کشور جهت پذیرفتن توریست‌هایی که به منظور درمان به یک کشور سفر می‌کنند، لازم و ضروری است.

طبابت و علم پزشکی در ایران به هزاران سال قبل برمی‌گردد و این مسئله در میان همه جهانیان شناخته شده است. در نظر داشته باشید که فراهم بودن همه شرایط لازم، در جذب بیشتر گردشگر پزشکی موثر است.

گردشگری طبیعت درمانی

یکی دیگر از انواع مختلف گردشگری سلامت را می‌توان گردشگری طبیعت درمانی عنوان کرد. این نوع از گردشگری سلامت همانطور که از نامش مشخص است، به سفری می‌گویند که فرد توسط منابع و خدمات درمانی طبیعی تحت نظارت پزشک، مورد درمان قرار بگیرد.

برخی از مهم‌ترین منابع و خدمات درمانی مرتبط با گردشگری طبیعت درمانی شامل چشمه‌های آب گرم، دریاچه نمک، حمام گیاهی، ماساژ طبی، لجن طبی و آفتاب می‌شود.

این نوع از گردشگری سلامت به رغم داشتن پدیده‌های طبیعی و طبیعت بسیار شگرف ایران، بسیار مورد توجه قرار دارد و در جایگاه ویژه‌ای قرار گرفته است.

رویش گیاهان دارویی و وجود آب‌وهوای چهارفصل و فوق‌العاده ایران موجب شده که کشور ما به یکی از قطب‌های گردشگری طبیعت درمانی در جهان تبدیل شود. وجود چشمه‌های آب گرم در شهرهای مختلف ایران برای درمان بسیاری از بیماری‌ها از جمله روماتیسم، دردهای عضلانی و مفصلی، میگرن و سینوزیت موثر بوده و آب‌هوای تمیز و محیط زیست زیبای آن هم به منظور بهبود بیماری‌های تنفسی، روماتولوژی، پوستی و عضلانی یا وقت گذراندن در دوران بعد از عمل جراحی و بیماری بسیار موثر است.

بد نیست بدانید که در حال حاضر ایران برای رفاه حال توریست‌های پزشکی علاوه بر منابع طبیعت درمانی، امکانات رفاهی و اقامتی هم برای آن‌ها در نظر گرفته تا گردشگران با اجاره اقامتگاه پیش از سفر، با خیال راحت و آرامش خاطر به درمان بیماری خود بپردازند.

گردشگری تندرستی

این نوع از گردشگری سلامت، بیشتر مربوط به افرادی می‌شود که نیاز به آرامش داشته یا دچار مشکلات روحی شده‌اند. در سفر توریسم درمانی، گردشگر به دنبال آرامش و رهایی از تنش‌های روزمره زندگی بوده و تمایل دارد از هرگونه سر و صدا و شلوغی فاصله بگیرد.

این نوع از گردشگری سلامت، نیاز به پزشک یا تجهیزات پزشکی نداشته و گردشگر سعی می‌کند برای جلا دادن به روح خود در طبیعت‌های بکر و آرامش‌بخش وقت بگذراند.

چشمه‌های آب معدنی، هتل، ویلاهای کوهستانی، جنگلی، ساحلی یا کویری بهترین نواحی برای سپری کردن اوقات فراغت گردشگران تندرستی بوده و یک انتخاب ویژه و مناسب برای آن‌ها به شمار می‌رود.

خوشبختانه، ایران در این زمینه هم بسیار قدرتمند وارد شده و دارای مناطق جذاب و آرامش‌بخش بسیاری در نقاط مختلف کشور است. گردشگر می‌تواند با سفر به ایران، متناسب با سلیقه و علاقه خود به مناطق مرطوب یا خشک، بهترین مکان را برای دسترسی به آرامش انتخاب کند.

توریسم درمانی چیست؟

برای توریسم درمانی که گاهی از آن با عنوان توریسم سلامت و یا گردشگری سلامت نام برده می‌شود، تعاریف گوناگونی بیان شده است.

سازمان جهانی گردشگری (WTO) به طور خاص، گردشگری سلامت را چنین تعریف می‌کند : استفاده از خدماتی که به بهبود یا افزایش سلامتی و افزایش روحیه فرد (با استفاده از آب‌های معدنی ، آب و هوا یا مداخلات پزشکی) منجر می‌شود و در مکانی خارج از محل سکونت فرد – که بیش از ۲۴ ساعت است – به طول می‌انجامد. مقوله‌ی گردشگری سلامت فراتر از گردشگری درمانی است.

آب‌های گرم و معدنی و لجن درمانی همراه با امکانات طبیعی نیز شامل مقوله‌ی گردشگری سلامت است.

شعار جهانی توریسم سلامت، امکانات و خدمات در حد کشور‌های جهان اول یا پیشرفته و قیمت‌ها و هزینه‌ها در حد کشور‌های در حال توسعه و جهان سوم است.

فواید توریسم درمانی

گردشگری درمانی به توسعه اقتصاد و استانداردهای زندگی تمدن بشری کمک می‌کند و اهمیت و مزایای آن به شرح زیر است:

در توسعه ی اقتصادی بسیار تاثیر گذار است.

مشاغل بهداشتی و درمانی زیادی ایجاد می‌کند.

امکانات بهداشتی بیشتری ایجاد می‌کند.

دسترسی به جدیدترین فناوری‌ها در بخش پزشکی

کیفیت زندگی همه افرادی که درگیر ابن فرایند هستند را بهبود می‌بخشد.

مشارکت در بهداشت جهانی

افزایش و... .

برای مشاهده ادامه مطلب آشنایی با مفهوم گردشگری سلامت کلیک کنید.